Kinh tế đạt mức tăng trưởng 6,1% trong năm nay

Điểm qua những kết quả đạt được của kinh tế Việt Nam trong nửa đầu năm, tại cuộc họp báo công bố “Báo cáo điểm lại- cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam với chủ đề “vươn tới tầm cao mới trên thị trường vốn” diễn ra ngày 26/8, bà Dorsati Madani, chuyên gia kinh tế cao cấp của WB, cho biết, kinh tế Việt Nam đang phục hồi.

Cụ thể, GDP của Việt Nam tăng trưởng 6,4%, cao hơn so với cùng kỳ năm 2023 (5%), nhờ xuất khẩu các mặt hàng chế tạo chế biến được phục hồi, cũng như mức đầu tư và tiêu dùng cao hơn; lạm phát cơ bản tiếp tục giảm còn 2,6% trong tháng 6/2024… Đặc biệt, NSNN thặng dư sau giai đoạn mở rộng tài khóa nhẹ. NSNN ghi nhận bội thu 4,2% GDP trong nửa đầu năm 2024, so với 1,5% trong nửa đầu năm 2023 do tăng thu từ vốn qua bán đất (+0,7 điểm phần trăm), nguồn thu từ thuế TNDN và thuế GTGT tăng (+0,5 điểm phần trăm); đồng thời, chi ngân sách giảm 1,6 điểm phần trăm từ mức 17% GDP trong nửa đầu 2023 xuống còn 15,4% GDP nửa đầu năm 2024 … Trên thị trường vốn, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã đang tăng trở lại, ở mức 2,5 lần trong nửa đầu năm 2024 so cùng kỳ năm 2023…

Trên cơ sở kết quả của nền kinh tế trong những tháng qua, WB đưa ra nhận định, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam cả năm 2024 vẫn ở mức tích cực. Theo đó, dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam đạt 6,1% trong năm 2024, và tăng tốc lên 6,5% trong các năm 2025–2026. Dự báo này dựa trên giả định tăng trưởng xuất khẩu tăng nhẹ trong các năm 2025-2026 khi triển vọng thương mại toàn cầu và sức cầu ở các đối tác thương mại lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc cải thiện.

Thị trường bất động sản cho thấy dấu hiệu phục hồi và dự báo sẽ xoay chiều vào cuối 2024 và đầu 2025 sau khi giải quyết được tình trạng đóng băng thị trường TPDN, cũng như Luật Đất đai mới có hiệu lực từ tháng 8/2024. Nhu cầu trong nước sẽ tăng lên khi tâm lý nhà đầu tư và người tiêu dùng được cải thiện. Ngoài ra, lạm phát theo chỉ số giá dự kiến tiếp tục tăng, khoảng 4,5% (so với mức 3,2% năm trước); cân đối tài khoản vãng lai được dự báo đạt thặng dư nhỏ trong các năm 2025–2026, nhờ xuất khẩu hàng hóa tiếp tục tăng trưởng, cùng với đóng góp của dịch vụ vận tải và du lịch; dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) dự kiến vẫn ổn định trong ngắn và trung hạn. Triển vọng trên cũng có thể được hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế toàn cầu cao hơn dự kiến; chính sách tiền tệ tại tại các nền kinh tế phát triển lớn được nới lỏng…

Mặc dù vậy, triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn có những rủi ro do tác động tiêu cực cả từ bên ngoài và trong nước. Việt Nam là nước có độ mở lớn, mô hình tăng trưởng chủ yếu dựa vào xuất khẩu, do đó, nếu các đối tác thương mại lớn như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu và Trung Quốc phát sinh yếu tố bất định khiến tăng trưởng kinh tế thấp hơn dự kiến thì sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam, đó là chưa kể đến yếu tố căng thẳng địa chính trị leo thang. Trong nước, trường hợp tình hình ổn định kinh tế vĩ mô yếu đi, niềm tin của người tiêu dùng tiếp tục bị ảnh hưởng, thị trường bất động sản có thể phục hồi lâu hơn dự kiến, biến đổi khí hậu, thiên tai gia tăng, thiếu hụt nguồn cung năng lượng… vẫn là những yếu tố ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế thời gian tới.

Không nhất thiết phải thực hiện chính sách tài khóa nới lỏng

Đưa ra các khuyến nghị cho nền kinh tế Việt Nam, WB lưu ý, trong điều kiện nền kinh tế chưa quay lại lộ trình tăng trưởng như trước đại dịch Covid-19, giải ngân đầu tư công cần tiếp tục được đẩy nhanh để hỗ trợ tổng cầu trong ngắn hạn, đồng thời giúp thu hẹp những thiếu hụt hạ tầng đang phát sinh. Chỉ cần tăng đầu tư công thêm một điểm phần trăm so GDP có thể khiến cho GDP tăng thêm 0,1 phần trăm.  Theo bà Dorsati Madani, Chính phủ Việt Nam dự kiến quay lại củng cố cân đối ngân sách khi nền kinh tế quay lại lộ trình tăng trưởng cao hơn.

Bội chi ngân sách dự kiến sẽ giảm còn 0,8% GDP trong năm 2024, tiếp tục giảm còn 0,5% và 0,1% GDP lần lượt trong năm 2025 và 2026, trong quá trình quay lại củng cố cân đối ngân sách trên cả chi tiêu và nguồn thu từ thuế trong năm 2024. Trong hai năm tới, chi thường xuyên tiếp tục được cân đối trên cơ sở kế hoạch tài chính 5 năm đang triển khai. Số thu nội địa được cải thiện cũng dự kiến sẽ hỗ trợ củng cố cân đối nhờ cơ sở tính thuế được mở rộng, đồng thời, các luật thuế lớn (thuế GTGT và TNDN) được sửa đổi cũng như cải thiện về quản lý thuế sẽ giúp tăng số thu.

Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng cần tiếp tục cải thiện hệ số an toàn vốn, củng cố khung thể chế, nâng cao hiệu quả giám sát bằng cách tăng cường bảo vệ pháp lý cho cơ quan giám sát, đảm bảo có hạ tầng chính sách và hạ tầng thể chế tốt hơn.

Việt Nam cũng cần phải tiếp tục củng cố môi trường pháp lý cho các dịch vụ thiết yếu như công nghệ thông tin truyền thông, điện năng, giao thông vận tải…, bởi đây là những lĩnh vực tạo ra hạ tầng trong tương lai để thu hút đầu tư tư nhân – điểm cực kỳ quan trọng để tăng trưởng kinh tế. Cùng với đó là tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa thương mại, tăng cường hội nhập và kết nối khu vực, tìm kiếm và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Tăng cường hệ sinh thái kinh tế tư nhân vào chuỗi cung ứng toàn cầu.  

Tại cuộc họp báo, các chuyên gia của WB đã trả lời các câu hỏi liên quan đến việc có nên thực hiện điều chỉnh chính sách tài khóa, bao gồm cả chính sách thuế, phí quay trở lại trang thái bình thường như trước khi diễn ra dịch Covid-19.

Theo ông Andrea Coppola- chuyên gia Kinh tế trưởng của WB, việc Chính phủ Việt Nam thực hiện chính sách tài khóa nới lỏng trong thời gian qua nhằm hỗ trợ DN và người dân được thể hiện qua 2 thành tố quan trọng: miễn, giảm, giãn thời hạn nộp thuế, phí và tiền thuê đất giúp DN và người dân có thêm nguồn tài chính; đẩy mạnh đầu tư công để hỗ trợ tổng cầu, hỗ trợ tăng trưởng. Hiện nay, kinh tế Việt Nam đang đạt mức tăng trưởng khá tích cực, thậm chí dự báo đạt 6,5% vào năm 2025-2026, nhu cầu sử dụng các gói hỗ trợ, kích thích kinh tế sẽ giảm dần. Do đó, Chính phủ Việt Nam đang tính tới việc đưa các chính sách tài khóa trở lại “trạng thái bình thường”, tức là áp dụng các chính sách thuế, phí như trước khi dịch Covid-19 xảy ra. “Trước mắt, với mức tiềm năng tăng trưởng như hiện nay, thì không nhất thiết phải thực hiện chính sách tài khóa nới lỏng. Việt Nam có thể thực hiện chính sách tài khóa dè dặt hơn, tức là quay trở lại như trước khi xảy ra dịch Covid-19”, ông Andrea Coppola cho hay.

Đối với vấn đề có có tạo áp lực lên chính sách tiền tệ, vị chuyên gia này khẳng định, điều này còn tùy thuộc vào Việt Nam có gặp các cú sốc khác lên nền kinh tế nữa hay không. Tuy nhiên, cũng cần phải hướng tới việc củng cố chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ mang tính thích ứng trước các cú sốc lớn.

 Bài, ảnh: Thúy Nga